بررسی ترکیبات شیمیایی و ویژگی‌های زیست‌فعالی مواد استخراجی گره چهار گونه بوم‌زاد جنگل‌های هیرکانی

لرگ، لیلکی، انجیلی و توسکای ییلاقی، چهار گونه بوم‌زاد و مهم جنگل‌های هیرکانی می‌باشند که اطلاعات اولیه‌ای در مورد حضور ترکیبات زیست‌فعال در آن‌ها موجود می‌باشد، اما با این وجود تاکنون مطالعه جامعی در زمینه شناسایی این ترکیبات شیمیایی صورت نپذیرفته است. از آن‌جا که ترکیبات زیست‌فعال در مواد استخراجی بافت گره بیشتر از سایر قسمت‌های درخت می‌باشند، در این پژوهش میزان مواد استخراجی، کربوهیدرات‌ها، لیگنین و ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی عصاره‌های استونی در بخش گره این گونه‌ها مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند و ترکیب عصاره‌ها از طریق کروماتوگرافی گازی–طیف‌سنجی جرمی شناسایی شدند. نتایج نشان دادند که گره لرگ دارای بیشترین مقدار مواد استخراجی، کربوهیدرات‌ها و ترکیبات فنولی است و بیشترین توانایی را در مهار رادیکال‌های دی‌فنیل‌پیکریل‌هیدرازیل دارد، در حالی که گره لیلکی دارای بیشترین مقدار لیگنین و ظرفیت کلیت‌کنندگی یون آهن می‌باشد. هر چهار گونه قدرت مهارکنندگی فوق‌العاده بیشتری در برابر رادیکال‌ها نسبت به آنتی‌اکسیدان سنتزی بوتیلیتد هیدروکسی‌تولوئن داشتند. هم‌چنین، ترکیبات فنولی و غیر فنولی با ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی متفاوت و جالب توجه شناسایی شدند.